-
1 όφελεν
-
2 ὄφελεν
-
3 ὀφείλω
ὀφείλ-ω, [tense] impf. ὤφειλον; [dialect] Ep. [full] ὀφέλλω (also [dialect] Aeol., IG12(2).67.7 (Mytil.), and Arc., ib.5(2).343.27 (Orchom. Arc., iv B. C.)), [tense] impf. ὤφελλον or ὄφελλον, v. infr. II. 2, 3 (the [dialect] Att. or [dialect] Ion. ὀφείλετ', ὄφειλον in Il.11.686, 688, 698, Hes.Op. 174 is prob. due to the Copyists): [tense] fut.Aὀφειλήσω X.Cyr.7.2.28
, D.30.7, also , al.: [tense] aor. 1 , Th.8.5 ([etym.] ἐπ-): [tense] pf. ὠφείληκα: [tense] plpf.- ήκειν D.45
. 33: [tense] aor. 2 ὤφελον (v. infr. 11.2, 3):—[voice] Pass., [tense] aor. part.ὀφειληθείς Th. 3.63
. (Cret. [full] ὀφήλω GDI5015.21, written [full] ὀπέλο Leg.Gort.10.20, al., Arc. [full] ὀφέλλω (v. supr.) and [full] ὀφήλω SIG306.40 (Tegea, iv B. C.): in early [dialect] Att. Inscrr. written both -IG12.91.8
, al., and ὀφειλ- ib.109.9, al.):—owe, have to pay or account for,τὸ καὶ μοιχάγρι' ὀφέλλει Od.8.332
; ὅτι μοι.. ζωάγρι' ὀφέλλεις ib. 462;χρεῖος, τό ῥά οἱ πᾶς δῆμος ὄφελλεν 21.17
;πολέσιν γὰρ Ἐπειοὶ χρεῖος ὄφειλον Il.11.688
;ζημίην ὀ. τῷ θεῷ Hdt.3.52
, etc.: metaph.,μητέρα μοι ζώουσαν ὀφέλλετε Call.Fr. 126
; τί ὀφείλω; what do I owe? Ar.Nu.21; ὀ. ἀργύριον, χρέα, Id.Av. 115, Nu. 117;ὀ. ἢ θεῷ θυσίας ἢ ἀνθρώπῳ χρήματα Pl.R. 331b
; ὀ. τινὶ δρᾶν τι ib. 332a: c. dat. only, ὀ. τινί to be debtor to another, Ar.Nu. 1135, Lys. 581, etc.;τρίτον δὲ χαίρειν, εἶτ' ὀ. μηδενί Philem.163
: abs., to be in debt, Ar.Nu. 485, etc.; οἱ ὀφείλοντες debtors, Arist.EN 1167b21, Plu.2.832a:—[voice] Pass., to be due, ἔνθα χρεῖός μοι ὀφέλλεται (v.l. ὀφείλεται) Od.3.367;χρεῖος ὀφείλετο Il.11.686
, 698;ἢν.. ὀφείληταί τί μοι Ar.Nu. 484
;μισθὸς τοῖς στρατιώταις ὠφείλετο X.An.1.2.11
, etc.; τὸ ὀφειλόμενον a debt, ib.7.7.34;- όμενα ἀποδιδόντες Hdt.5.99
, cf. Simon. ap. Pl.R. 331e.2 metaph.,ὀ. μέλος τινί Pi.O.10(11).3
;πολλὰ δώμασιν καλά E.HF 287
; ὀ. χάριν, v. χάρις 1.2;Ἀπόλλωνι χαριστήρια X.Cyr.7.2.28
;τὴν ψυχὴν πᾶσιν Ael.VH10.5
:—[voice] Pass., ;ὀ. τινὶ εὐεργεσία Th.1.137
;ἀντὶ χαρίτων ἔχθραι ὀ. X.Cyr.4.5.32
;τοῖς μὲν ἐχθροῖς βλάβην ὀ., τοῖς δὲ φίλοις ὠφελίαν Pl. R. 335e
, cf. 332b; τοὐφειλόμενον πράσσουσα Δίκη what is due, A.Ch. 310.3 as a legal term, to be bound to render,εὐθύνας ὤφειλον And. 1.73
codd. (f.l. for ὦφλον): hence, like ὀφλισκάνω, incur a penalty,ζημίαν Lys.9.10
;διπλῆν τὴν βλάβην Id.1.32
, cf. E.Andr. 360;τὴν τοιαύτην δίκην Pl.Lg. 909a
, cf. 774b, 774d, 844e, D.21.77;ἁμαρτίαν ὀ. Μηνὶ Τυράννῳ IG3.74.15
(ii/iii A. D.).4 in [voice] Pass., of persons, to be due or liable to,θανάτῳ πάντες ὀφειλόμεθα Simon.122
, cf. LXX Wi.12.20, IG3.1381; but our help is due,AP
9.283 (Crin.).II c. inf., to be bound, to be obliged to do, ὀφέλλετε ταῦτα πένεσθαι ye are bound, ye ought to.., Il.19.200, cf. Hdt.1.41,42, al., E.Alc. 682, 712, etc.; and of things, ought to be,ὁ λόγος οὐκ ἀκριβῶς ὀ. λέγεσθαι Arist.EN 1104a2
:—[voice] Pass., ; σοὶ τοῦτ' ὀφείλεται παθεῖν it is thy destiny to.., S.Ph. 1421, cf. El. 1173; , cf. 782, Or. 1245, Lys.25.11; v. supr.1.4.2 in this signf. [dialect] Ep. [tense] impf. ὤφελλον or ὄφελλον and [tense] aor. ὤφελον or ὄφελον are used of that which one has not, but ought to have, done ( ought being the pret. of owe),ὤφελεν ἀθανάτοισιν εὔχεσθαι Il.23.546
; , cf. Od.4.472.3 these tenses are also used, folld. by [tense] pres. or [tense] aor. inf., in wishes that something were or had been in present or past, ἀνδρὸς.. ὤφελλον ἀμείνονος εἶναι ἄκοιτις I ought to be.., would that I were.. ! Il.6.350; τὴν ὄφελ' ἐν νήεσσι κατακτάμεν Ἄρτεμις would that Artemis had slain her !, Il.19.59, cf. Od.4.97; : freq. preceded by εἴθε ([dialect] Ep. αἴθε) , ὡς, ὡς δή, which express the wish still more strongly, αἴθ' ὄφελες ἄγονός τ' ἔμεναι ἄγαμός τ' ἀπολέσθαι O that thou hadst!, Il.3.40, cf. 1.415, etc.;αἴθ' ὤφελλες.. σημαίνειν 14.84
;αἴθ' ὤφελλ' ὁ ξεῖνος.. ὀλέσθαι Od.18.401
;αἴθ' ἅμα πάντες.. ὠφέλετε.. ἐπὶ νηυσὶ πεφάσθαι Il.24.254
: with ὡς, ὡς ὄφελον.. ἑλέσθαι O that I had.. !, 11.380;θανέειν Od.14.274
;ὡς πρὶν ὤφελλον ὀλέσθαι Il.24.764
, cf. Od.14.68;ὡς ὤφελες αὐτόθ' ὀλέσθαι Il.3.428
;ὡς.. ὤφελες Od. 2.184
; ὡς ὄφελεν .. Il.3.173, etc.: strengthd., ὡς δὴ ἔγωγ' ὄφελον .. Od.1.217: also with neg., μὴ ὄφελες λίσσεσθαι .. would thou hadst never.. !, Il.9.698;ἣ μὴ ὤφελλε γενέσθαι 17.686
;τὼ μὴ γείνασθαι ὄφελλον Od.8.312
;ὡς μὴ ὤφελλε τεκέσθαι Il.22.481
;ὡς δὴ μὴ ὄφελον νικᾶν Od.11.548
.—So in Trag. and [dialect] Att., ὤφελον .. S.OT 1157; ὤφελες .. Ar.Th. 865; ὤφελε .. A.Pr.48, X.An.2.1.4, etc.: also, as in [dialect] Ep., εἴθ' ὤφελες .. S.El. 1021; εἴθ' ὤφελ' .. Ar.Nu.41, etc.; εἰ γὰρ ὤφελον .. Id.Ec. 380, Pl.R. 432c, Cri. 44d; ὡς ὤφελες .. Ar.Ra. 955: with neg.,μήποτ' ὤφελον S.Ph. 969
, E.Alc. 880 (anap.), D.18.288; ὡς μήποτ' ὤφελον .. E. Ion 286;ὡς μηδὲ νῦν ὤφελον D.21.78
: without augm. in Hdt., εἶδον.. τὸ μὴ ἰδεῖν ὄφελον (v.l. ὤ-) 1.111, cf. 3.65: sts. in Trag. (lyr. and anap.), εἴθ' ὄφελε .. A.Pers. 915; ὄφελε .. S.Aj. 1192; μήποτ' ὄφελον .. E.Med. 1413. (In this signf. ὤφειλον is used in late [dialect] Ep.,ὡς μὴ ὤφειλες ἱκέσθαι Q.S.5.194
, but ὤφελλον shd. be read in Hes.Op. 174 and ὤφελε in E.IA 1291.)b with ind.,ὤφελε μηδ' ἐγένοντο θοαὶ νέες Call.Epigr.19.1
, cf. Q.S.10.378, etc.c ὄφελον (Adv. acc. to A.D.Adv.142.9, EM643.48) in this signf.: c. acc. et inf.,ὤμοι ἐγών, ὄφελόν με.. ὀλέσθαι Orph.A. 1159
: even with 2 pers. of Verb,ὄφελον ἐβασιλεύσατε 1 Ep.Cor.4.8
, cf. 2 Ep.Cor.11.1, Ep.Gal.5.12, Apoc.3.15, LXX Jb.14.13, Ath.4.156a;ὄφελον δυνήσῃ Luc.Sol.1
(as a solecism): with 3 pers., Arr.Epict.2.18.15, D.Chr.38.47: with 1 pers. pl.,ὄφελον ἀπεθάνομεν LXX Ex.16.3
; ὤφελον (sic)εἰ ἐδυνάμεθα πέτασθαι PGiss.17.10
(ii A. D.): c. inf., ὄφελομ μὲν ἡ θεὸς.. στερῆσαι .. OGI315.16 (Pessinus, ii B. C.).III impers. ὀφείλει, it behoves, c. acc. et inf., Pi.N.2.6; ὄφελλέ με μήτε.. εἰσοράαν κτλ. A.R.3.678: so pers. in part., abs., αἱ ὀφείλουσαι ἱερουργίαι τῶν θεῶν the due services of the gods, PTeb.294.24 (ii A. D.);κατὰ τὸν ὀφείλοντα καιρόν Sor.1.79
. (ὦφλον, ὤφληκα, [tense] aor. and [tense] pf. of ὀφλισκάνω, were prob. orig. [tense] aor. and [tense] pf. of ὀφείλω: ὄφελον in signf. II. 3c may be orig. neut. part. of ὤφελε (signf. 111 ) with omission of ἐστί.) -
4 πονέω
πονέω, u. in der ältesten Sprache nur dep. med. πονέομαι (vgl. πένομαι), 1) arbeiten; abs., sich anstrengen, sich's sauer werden lassen, Il. 2, 409, körperlich u. geistig, sich bekümmern, wie αὐτὸς μετὰ πρώτοισι πονεῖτο, 9, 12; ὄφελεν πονέεσϑαι λισσόμενος, sich als Bittender es sauer werden lassen, sich viel Mühe geben mit Bitten, 10, 117; – mit Präpositionen bestimmt, περί τι, um Etwas, Il. 24, 444; πεπονέαται περὶ τὤγαλμα, Her. 2, 63; vgl. ὅσαι περὶ ταῠτα πεπόνηνται, Plat. Phil. 58 e; οἱ περὶ λόγον πονούμενοι, S. Emp. adv. phys. 2, 249; πεπόνητο καϑ' ἵππους, Il. 15, 447; πονεῖσϑαι κατὰ ὑσμίνην, sich's in der Schlacht sauer werden lassen, mit Anstrengung kämpfen, 5, 84. 627 u. sonst; auch ohne Zusatz = μάχεσϑαι, Il. 4, 374. 13, 288; – τινί, sich mit Etwas beschäftigen, ὅπλα, τοῖς ἐπονεῖτο, Il. 18, 413 Od. 16, 13; – trans., durch Anstrengung zu Stande dringen, mit Mühe oder Sorgfalt verrichten, betreiben, bewerkstelligen, τύμβον, Il. 23, 245, ὄφρ' ὅγε ταῠτ' ἐπονεῖτο, 18, 380; ὄφρ' ἂν ἐγὼ κατὰ δῶμα πονήσομαι, ὅττεό με χρή, Od. 22, 377; πολλὰ πονήσατο, Il. 9, 348; πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα, Od. 9, 250. 310; ὅπλα ἕκαστα πονησάμενοι κατὰ νῆα, 11, 9, u. öfter; Hes. O. 434; πονεύμενος ἕρκος ἀλωῆς, Mosch. 4, 100. So auch pass., εἰ καλόν τι ποναϑῇ, Pind. Ol. 6, 11; τὸ ἐν ξυνῷ πεποναμένον εὖ, P. 9, 93; aber κεῖμαι πεπονημένος ἀλλήκτοις ὀδύναις ist = erschöpft, Soph. Trach. 981; τὰ μηδὲν ὠφελοῠντα μὴ πόνει μάτην, Aesch. Prom. 44. So auch im act., οὓς εἰκὸς πονεῖν τάδε, Soph. O. C. 343; oft τινί, für Einen, vgl. Ai. 1345. 1359. 1394; οὐκοῦν πονεῖν με χρή· πονοῠντα δ' ἄξιον μισϑὸν φέρεσϑαι, Eur. Rhes. 161; ἅμιλλαν ἐπόνει ποδοῖν, I. A. 213; ἀνήνυτα πονοῦσι, Plat. Rep. VII, 531 a; οὐκ ἄλλως αὐτοῖς πεπόνηται, Phaedr. 232 a; ἃ ἂν πονήσωσιν εἰς ἀδυνάτους, Arist. oec. 1, 8; vgl. πονεῖν ἡδέως εἰς τὰ τοιαῠτα, Xen. Mem. 2, 1, 19; καὶ κινδυνεύειν, Hell. 5, 1, 16; χρήματα, ἃ ἡμεῖς ἐπονήσαμεν, die wir erarbeitet, erworben haben, An. 7, 6, 41. – 2) im act., τινά, Einem Mühe und Noth, Schmerz machen, οὔ με πονεῖ τεὸν οἶκον ταῦτα πορσύνοντ' ἄγαν, Pind. P. 4, 151; u. so im pass., πόλεως πονουμένης μάλιστα τῷ πολέμῳ, Thuc. 4, 59; οἱ πονούμενοι, die Kranken, 2, 51. Auch intrans., Schmerzempfinden, leiden (in welcher Bdtg fut. πονέσω bei Sp. lautete, B. A. 1411), τᾷ πόνησαν Δαναοί, Pind. N. 7, 36; ὁ πονήσαις, I. 1, 40; beide Bedeutungen scheint Anacr. 33, 15 zu verbinden, εἰ τὸ κέντρον πονεῖ μελίσσης, πόσον πονοῠσιν, ὅσους βάλλεις, wenn man nicht das zweite auch von den Pfeilen des Eros verstehen will; δίψει πονοῦντες, Aesch. Pers. 476; auch τίνα πόλις πονεῖ πόνον, welche Noth leidet sie, 668; πόνους, Soph. Phil. 1405, wie Eur. Or. 1615; von einer Wunde, πονῶν πλευρὰν πικρᾷ γλωχῖνι, Soph. Tr. 667; πονεῖν τὼ σκέλη, Ar. Pax 786; πονεῖν πόνους, Nubb. 1032, wie in Prosa öfter, z. B. Plat. Conv. 208 c Rep. III, 410 b; οἱ τοῠ σώματος πόνοι βίᾳ πονούμενοι, VII, 536 e; πονεῖν ὑπὸ χειμῶνος, Antiph. 2 β 1; οἱ πονήσαντες, absolut, Dem. Lpt. 87; πονησάντων αὐτῷ τῶν σκευῶν ἢ καὶ συντριβέντων ὅλως, von Schiffen im Sturme, 18, 194; und so nennt Pol. πεπονηκότα ὅπλα abgenutzte Waffen, 3, 49, 11, wie πονοῠντα ξύλα, schadhaftes Holz, Plut., vgl. ad princ. inerud. 7: τῶν κενῶν ἀγγείων οὐκ ἂν διαγνοίης τὸ ἀκέραιον καὶ πεπονηκός; a. Sp., wie Luc. πεπονηκέναι αὐτοῖς τὰ σώματα, Merced. cond. 6; δίκελλα πεπονηκυῖα, Tim. 58; τὰς πεπονηκυίας ναῠς κατεσκεύασε, D. Sic. 13, 47. – Vom Heere, bedrängt werden von den Feinden, leiden, Xen. Cyr. 1, 4, 21; vgl. Thuc. 5, 73, u. öfter; Plut. u. A.
-
5 κατα-καλύπτω
κατα-καλύπτω, ganz bedecken, verhüllen; in tmesi Hom., Ἴδην δὲ κατὰ νεφέεσσι κάλυψεν Il. 17, 594, vgl. 1, 460, wie κατὰ δὲ σκότος ὄσσε κάλυψε 16, 325; εἴϑ' ὄφελεν κἀμὲ ϑανάτου κατὰ μοῖρα καλύψαι Aesch. Pers. 881; μέλας γὰρ ὄσσε κατεκάλυψε ϑάνατος Eur. Troad. 1314; κἂν κατακεκαλυμμένος τις γνοίη Plat. Hen. 76 b; Xen. Hell. 1, 4, 12. – Med., Her. 6, 67; sich verbergen, Ggstz ἀναφαίνομαι, Plat. Tim. 40 c, vgl. Epist. VII, 340 a.
-
6 ὀφείλω
ὀφείλω, fut. ὀφειλήσω, aor. ὤφελον, ep. auch ὤφελλον (s. ὀφέλλω), schuldig sein, schul den; χρεῖ. ός τινι, Il. 11, 688; pass., χρεῖος ὀφείλεταί τινι, 11, 686; μέλος αὐτῷ ὀφείλων, Pind. Ol. 11, 3; pass., Λατοίδαισιν ὀφειλόμενον οὖρον ὕμνων, P. 4, 3; καὶ μὴν ὀφείλων γ' ἂν τίνοιμ' αὐτῷ χάριν, Aesch. Prom. 987; ὀφείλω τοῖς ϑεοῖς πολλὴν χάριν, Soph. Ant. 331, ich bin ihnen vielen Dank schuldig; pass., καὶ σοὶ τοῦτ' ὀφείλεται πα-ϑεῖν, El. 1164; οἷσιν οὐκ ἐλάσσονα βλάβην ὀφείλω, Eur. Andr. 360; πολλὴν χάριν ὀφείλω σοι τῆς γνωρίσεως, Plat. Polit.; τῷ Ἀσκληπιῷ ὀφείλομεν ἀλεκτρυόνα, wir schulden dem Asklepios einen Hahn, Phaed. 118 a; bes. δίκην, in einem Processe verurtheilt sein, wie ὀφλισκάνω, das gewöhnliche Präsens zu ὀφλεῖν, Legg. X, 909 a u. öfter. – Τὰ ὀφειλόμενα ἀποδιδόναι, das Schuldige, die Schuld abtragen, Rep. I, 331 e u. öfter; τοῖς στρατιώταις ὠφείλετο μισϑός, Xen. An. 1, 2, 11; auch ὀφείλω τὴν ὑπόσχεσιν, ich muß mein Versprechen halten, Cyr. 5, 2, 8; καί μοι εὐεργεσία ὀφείλεται, Thuc. 1, 137; auch ohne accus., verschuldet sein, Schulden haben, εἴ τις ὀφείλει τῷ δημοσίῳ, Ar. Lys. 581; ὀφειλήσειν ἐπὶ πέντ' ὀβολοῖς, Dem. 30, 7; Sp., οἱ ὀφείλοντες, die Schuldner, Arist. eth. 9, 7; Plut. – Uebh. schuldig sein, verpflichtet sein, sollen, gew. c. inf., ὀφείλεις με χρηστοῖσι ἀμείβεσϑαι, Her. 1, 41. 42. 111. 7, 50, 1. 152; ὀφείλει δρέπεσϑαι ἄωτον, Pind. N. 2, 6; τοὐφειλόμενον πράσσουσα Δίκη, Aesch. Ch. 308; μηδὲ τόνδ' ὀφείλομεν κτείνειν, Eur. Hec. 395; γενναῖα ὑμᾶς ἀντιδρᾶν ὀφείλομεν, Suppl. 1178; pass., πᾶσιν ἡμῖν κατϑανεῖν ὀφείλεται, Alc. 421; τοῖς φίλοις οἴεται ὀφείλειν τοὺς φίλους ἀγαϑόν τι δρᾶν, Plat. Rep. I, 332 a; τύπῳ καὶ οὐκ ἀκριβῶς ὀφείλει λέγεσϑαι, Arist. eth. 2, 2; Sp., τὸ αὐτὸ ὀφείλει πάσχειν οὗτος Pol. 6, 37, 5, ὤφειλε ποιεῖν τὰ τοῠ πολέμου 9, 36, 4. – Besonders wird so der aor. gebraucht, ὤφελον, ich hätte sollen, c. inf., ἀλλ' ὤφελεν ἀϑανάτοισιν εὔχεσϑαι, Il. 23, 546, er hätte beten sollen; τὴν ὄφελ' ἐν νήεσσι κατακτάμεν Ἄρτεμις ἰῷ, 19, 59; die hätte Diana tödten sollen, wodurch immer ausgedrückt wird, daß dies nicht geschehen ist; ἔμπας τις αὐτὴν ἄλλος ὤφελεν λαχεῖν, Aesch. Prom. 48; λώβαν, ἣν μήποτ' ἐγὼ προςιδεῖν ὁ τάλας ὤφελον, Soph. Trach. 994; Folgde; besonders zum Ausdruck eines Wunsches, bei dem man zugleich ausdrückt, daß er nicht in Erfüllung gegangen ist oder nicht in Erfüllung gehen könne, αἴϑ' ὄφελες παρὰ νηυσὶν ἀδάκρυτος καὶ ἀπήμων ἧσϑαι, säßest du doch, d. i. du solltest sitzen, Il. 1, 415, vgl. 3, 40. 14, 84. 18, 86; αἴϑ' ὤφελλε, Od. 18, 401; αἴϑ' ὠφέλετε, Il. 24, 254; αἴϑ' ὄφελον, Od. 13, 204; und mit ὡς, ὡς ὄφελες oder ὤφελες, 2, 184; ὡς ὄφελεν oder ὤφελεν, Il. 3, 173. 4, 315. 6, 345. 7, 390. 21, 279; ὡς δή, Od. 1, 217. 5, 308. 11, 548; μὴ ὄφελες, wenn du doch nicht hättest, Il. 9, 698. 17, 686. 18, 19 Od. 8, 312; Hes. O. 176; – εἴϑ' ὤφελεν, Ζεῦ, κἀμὲ ϑανάτου κατὰ μοῖρα καλύψαι, hätte mich doch das Todesgeschick umhüllt, Aesch. Pers. 879; εἴϑ' ὤφελες τοιάδε τἡν γνώμην εἶναι, Soph. El. 1010, wärest du doch so, du hättest so sein sollen, aber du bist nicht so; ὄφελε πρότερον αἰϑέρα δῠναι ἀνήρ, Ai. 1171; ὡς ὤφελες διαῤῥαγῆναι, Ar. Ran. 955; εἴϑ' ὤφελ' ἡ προμνήστρι' ἀπολέσϑαι κακῶς, Nubb. 41; μήποτ' ὤφελον λιπεῖν τὴν Σκῦρον, Soph. Phil. 969; u. in Prosa, εἰ γὰρ ὤφελον οἷοί τε εἶναι οἱ πολλοὶ τὰ μέγιστα κακὰ ἐξεργάζεσϑαι, Plat. Crit. 44 d; Rep. IV, 432 c; Folgde. – Spätere brauchen ὤφελον und ὤφελεν als eine Conjunction, unabhängig von der folgenden Person, ὤφελόν τις μετὰ ταύτης ἐκοιμήϑη, Arr. Diss. 2, 18; ὤφελε μηδ' ἐγένοντο ϑοαὶ νέες, Callim. ep. 18.
-
7 ὁπότε
ὁπότε, ep. ὁππότε, ion. ὁκότε, correl. zu πότε, relativ u. indirect fragend, dann wann, wenn, als; – c. indic., Hom. u. Folgde überall; οὐδ' ὑμεῖς περ ἐνὶ φρεσὶ ϑέσϑε μ' ἀνεγεῖραι, ὁππότ' ἐκεῖνος ἔβη, als jener ging, Od. 4, 729; ἦ ῥά τι ἴδμεν, ὁππότε Τηλέμαχος νεῖτ' ἐκ Πύλου, wissen wir, wann Telemach heimkehrt, ib. 633; Hes. O. 496 Th. 431. 595; Pind. Ol. 1, 37 u. öfter; ὁπότε γε καὶ τὸν ἐν χεροῖν κατεῖχον, da ich ja, Soph. O. C. 1696; Plat. Prot. 356 e Polit. 301 d u. sonst; – häufig im Vergleich, ὡς ὁπότε, wie wenn, Il. 11, 492. 23, 630; in welcher Vrbdg auch der conj. dabei steht, Il. 11, 305 Od. 4, 335. 17, 126; vgl. Heyne exc. IV zu Il. IX; – in der Betheuerung, ὡς ὄφελεν ϑάνατός μοι ἁδεῖν, ὁππότε υἱέι σῷ ἑπόμην, Il. 3, 173; – c. ἄν u. conj., zeitbedingend, dann, wann, so oft als, Il. 16, 62. 20, 316. Daher ist Il. 21, 340 ὁπότ' ἂν δὴ φϑέγξομ' ἐγών conj., wie ἱμείρεται Od. 1, 41; ὁππότε κεν – ϑήσει, Od. 16, 282, ist ein verdächtiger Vers. – Nach Homer wird daraus ὁπόταν, welches m. vgl.; einzeln findet sich auch der conj. ohne ἄν in dieser Vbdg, ὁππότ' ἐγώ περ ἴω, Il. 16, 245; ἄχνυται, ὁππότε τις μνήσῃ, Od. 14, 170; Hes. Th. 435. 782; ὁπότ' ἀϑρήσωσιν, Qu. Sm. 7, 410; – c. optat. in indirecter Rede, Soph. Trach. 821, Plat. Theaet. 143 c, Xen. An. 4, 6, 20; od. Ausdruck der wiederholten Handlung in der Vergangenheit, so oft, πολλάκι μιν ξείνισσεν, ὁπότε Κρήτηϑεν ἵκοιτο, Il. 3, 233; ὁπότε ἀναγκασϑείη, πάντας ἐκράτει, Plat. Conv. 220 a; ὁπότε τις εἴποι τὸ μὴ ὄν, ἀκριβῶς ᾤμην ξυνιέναι, Soph. 243 b; πάλιν δὲ ὁπότε ἀπίοιεν, ταὐτὸ ἔπασχον, Xen. An. 3, 4, 28, vgl. 7, 7, 6; εἰώϑει γοῦν, ὁπότε δεῦρ' ἐμβάλλοι, Cyr. 2, 1, 5; auch ὁπότε πρῶτον ὑμῶν τῳ σοφῶν ἐντύχοιμι, Plat. Hipp. mai. 286 d, sobald ich nur. Erst bei Sp. so auch in Beziehung auf die Gegenwart, Luc. D. mort. 21, 1. – Auch wie quoniam, da, da einmal, ὁπότε ἐνταῦϑά ἐσμεν τοῦ λόγου, τόδε ἀποκρινώμεϑα, Plat. Legg. X, 895 b; τότε μὲν ἦτε ἀγαϑοί, νῦν δ', ὁπότε περὶ τῆς ὑμετέρας σωτηρίας ὁ ἀγών ἐστι, πολὺ προςήκει ἀμείνονας εἶναι, Xen. An. 3, 2, 15; χαλεπὰ τὰ παρόντα, ὁπότε στρατηγῶν τοιούτων στερόμεϑα, da wir solcher Feldherren beraubt sind, 3, 2, 2, vgl. Cyr. 6, 1, 8; u. so ὁπότε γε, da ja, An. 7, 6, 11, μέγας δὴ σύ γε, ὁπότε γε καὶ ἡμῖν τάξεις, ἃ ἂν δέῃ ποιεῖν, Cyr. 8, 3, 7; – ἦν δὲ ὁπότε, bisweilen, Xen. An. 4, 2, 27.
-
8 πονέω
A in early Greek only [voice] Med. πονέομαι, inf.- έεσθαι Il.10.116
: [tense] impf. ἐπονεῖτο, [dialect] Ep.πονεῖτο 9.12
: [tense] fut.πονήσομαι 23.159
, Hp.Mul.1.4, laterπονέσομαι Luc.Asin.9
: [tense] aor. ἐπονησάμην, [dialect] Ep.πονήσατο Il.9.348
, ([etym.] δια-) Pl.Lg. 966c, X.Eq.5.10; ἐπονήθην f.l. in E.Hel. 1509 (lyr.), ([etym.] δια-) Isoc.15.267: [tense] pf. πεπόνημαι, [dialect] Ion.[ per.] 3pl.—- έαται Hdt.2.63
, [dialect] Ep.- ήαται Arat.82
, [dialect] Att. : [tense] plpf.πεπόνητο Il.15.447
, [dialect] Ep.[ per.] 3pl.- ήατο A.R.2.263
:I abs., work hard,ὡς ἐπονεῖτο Il.2.409
; ὄφελεν πονέεσθαι λισσόμενος he ought to suffer toil in praying, 10.117; ὅπλα.., τοῖς ἐπονεῖτο with which he did his work, of Hephaestus, 18.413, cf. Od.16.13; περὶ δόρπα.. πονέοντο were busied about their supper, Il.24.444, cf. Hdt.2.63, Pl.Phlb. 58e; so πεπόνητο καθ' ἵππους was busy with the horses, of a charioteer, Il.15.447; πονέοντο κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην were toiling in the fight, 5.84, etc.; hence πονεῖσθαι alone = μάχεσθαι, 4.374, 13.288; π. τινός to be busy with.., Arat.82, cf. 758.II c. acc., work hard at, make or do with pains or care,τύμβον Il.23.245
; ;ὅπλα.. πονησάμενοι κατὰ νῆα Od.11.9
;πονησάμενος τὰ ἃ ἔργα 9.250
, cf. Il.9.348, Hes.Op. 432 (sc. ἄροτρα); πονεύμενος ἕρκος ἀλωῆς Mosch.4.100
;πεπονήατο δαῖτα γέροντι A.R.2.263
.B after Hom., the act. form πονέω prevails: [tense] fut. , Pl.R. 410b, Hp.Mul.1.2,5; later , Lyr. Alex.Adesp.37.3, LXXIs.19.10, al., and in codd. of Hp.Aph.4.32: [tense] aor. ἐπόνησα, [dialect] Dor. -ᾱσα, E.Hipp. 1369 (anap.), Pl.R. 462d, Hp.Acut.46, Theoc.15.80; poet.πόνησα Pi.N.7.36
; later , al., Ph.Bel.58.1, al., Polyaen.3.10.6, etc., and in codd. of Hp.Coac. 489, Morb.1.4,14: [tense] pf. , X.Cyr.4.5.22, Hp.Vict. 2.66; laterπεπόνεκα PMich.Zen.104.3
(iii B.C.): [tense] plpf.ἐπεπονήκει Th. 7.38
:—[voice] Pass., [tense] aor. ἐπονήθην ([etym.] ἐξ-) Id.6.31; [dialect] Dor. subj.πονᾱθῇ Pi.O.6.11
: [tense] pf. (anap.), Pl.Phdr. 232a (v. infr. 1.3):I intr., toil, labour,περὶ λήϊον Hdt.2.14
;ἐς ἄκαιρα πονεῖν Thgn.919
; πόνει μετ' εὐκλείας Anon ap.Stob.3.1.173 = JHS27.63 (Cyzicus, iv/iii B.C.); ἄλλως, μάτην π., labour in vain, S.OT 1151, E.HF 501: c.acc., τὰ μηδὲν ὠφελοῦντα μὴ πόνει μάτην do not labour at.., A.Pr.44;ἀνήνυτα π. Pl. R. 531a
: rarely of things,τίς.. αἶνος ἐπ' ἀνδρὶ θείῳ.. πονήσει; A.Ag. 1550
(lyr., dub., leg. αἶνον).2 c. acc. cogn., π. πόνον go through, suffer toil, Id.Pers. 682, E.Hec. 779, cf. S.Ph. 1419, E.Hipp. 1369 (anap.), Pl.R. 410b, etc.; , etc.;ἅμιλλαν ποδοῖν E.IA 212
(lyr.);π. πολλά Id.Supp. 577
: with modal words, π. τινί suffer in or by a thing, Pi.N.7.36; ;ὑπὸ χειμῶνος Antipho 2.2.1
; ; εἰρεσίᾳ Polyaen.l.c.: c.acc. partis, πεπόνηκα.. τὼ σκέλει mylegs ache, Ar. Pax 820; π. τὰς κεφαλάς, τοὺς ὀφθαλμούς, τὰ γόνατα, have a pain in.., Arist.HA 557a10, Pr. 959b21, 882b25: with modal dat. added,π. πλευρὰν πικρᾷ γλωχῖνι S.Tr. 681
: abs., labour under sickness, suffer, Hp.VM8; suffer damage, ; also, suffer pain, ἀεὶ π. τὸ ζῷον Anaxag.ap eund.EN 1154b7; of an army, to be hard-pressed, suffer, Th.5.73, X.Cyr.1.4.21, etc.; of ships, Th.7.38; of implements, arms, etc., to be worn out, spoilt, or damaged, D.18.194, Plb.3.49.11, Inscr.Délos 442 B204, al. (ii B.C.);τὰ σπαρτία ἧττον πονέσει Arist.Mech.
l.c.;ῥίζαι πεπονηκυῖαι Thphr.HP3.7.1
; of buildings, to be dilapidated, PEnteux.6.3 (iii B.C.), etc.3 [voice] Pass., impers., οὐκ ἄλλως αὐτοῖς πεπόνηται, = πεπονήκασι, Pl.Phdr. 232a.II trans.,1 c.acc. pers., afflict, distress, Pi.P. 4.151, cj. in Anacreont.33.14:—[voice] Pass., to be afflicted or worn out, suffer greatly,πεπονημένος ὀδύναις S.Tr. 985
(anap.);πόλεως πονουμένης τῷ πολέμῳ Th.4.59
; .b [voice] Pass., to be trained or educated, δοκεῖ ὁ κατ' ἀλήθειαν πολιτικὸς πεπονῆσθαι περὶ [τὴν ἀρετήν] Arist.EN 1102a8;πεπονημένην ἔχειν τὴν ἕξιν Id.Pol. 1335b8
, cf. Theoc.13.14; πεπονημένον ὑπό μου though he owes his training to me, PCair.Zen.378.16 (iii B.C.).2 c. acc. rei, gain by toil or labour, [ χρήματα] X.An.7.6.41:—[voice] Pass., to be won or achieved by toil,καλὸν εἴ τι ποναθῇ Pi.O.6.11
, cf. P.9.93.b [voice] Pass., of meats, to be dressed, cooked, Ptol.Euerg.9J., Phld.Mort.24; specially prepared,Sor.
1.94.—The rule of Choerob. in Theod.2.137 H., EM130.3, that when πονέω means toil, the [tense] fut. and [tense] aor. are πονήσω, ἐπόνησα, when suffer pain, πονέσω, ἐπόνεσα, is not borne out by the examples (v. supr.).—The [tense] fut. [voice] Med. κατα-πονήσομαι is used as trans. by D.S.11.15; so [tense] aor. [voice] Pass. πονήθη in IG9(1).867.6 (Corc., vii/vi B.C.); and the intr. and trans. senses are united in Anacreont. 33.14 (cj.), 15. -
9 πονέω
πονέω, (1) arbeiten; abs., sich anstrengen, sich's sauer werden lassen, körperlich u. geistig, sich bekümmern; ὄφελεν πονέεσϑαι λισσόμενος, sich als Bittender es sauer werden lassen, sich viel Mühe geben mit Bitten; mit Präpositionen; περί τι, um etwas; πονεῖσϑαι κατὰ ὑσμίνην, sich's in der Schlacht sauer werden lassen, mit Anstrengung kämpfen; τινί, sich mit etwas beschäftigen; trans., durch Anstrengung zu Stande dringen, mit Mühe oder Sorgfalt verrichten, betreiben, bewerkstelligen; oft τινί, für einen; χρήματα, ἃ ἡμεῖς ἐπονήσαμεν, die wir erarbeitet, erworben haben; (2) act., τινά, einem Mühe und Not, Schmerz machen; οἱ πονούμενοι, die Kranken; intrans., Schmerz empfinden, leiden; τίνα πόλις πονεῖ πόνον, welche Not leidet sie; von einer Wunde; πεπονηκότα ὅπλα, abgenutzte Waffen; πονοῠντα ξύλα, schadhaftes Holz. Vom Heere: bedrängt werden von den Feinden, leiden
См. также в других словарях:
ὄφελεν — ὀφείλω IG aor ind act 3rd sg (epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)